Onlangs verscheen ‘Onze oorspronkelijke staat, terugkeer naar natuurlijke religie’ van Hein Thijssen, een heruitgave van zijn tweede boek ‘De andere god’ uit 2005 dat al lange tijd niet meer verkrijgbaar was. Ik had dit in een vorige blog (zie 20 mei 2019) al aangekondigd. Volgend jaar verschijnt Hein’s eerste en bekendste boek ‘Leeg en bevrijd’ in een heruitgave en onder dezelfde titel.
Ik heb tot nu toe op deze site voornamelijk inzichten gedeeld uit ‘Leeg en bevrijd’. De verschijning van ‘Onze oorspronkelijke staat’ is natuurlijk een mooie aanleiding om aan dit tweede, verdiepende boek van Hein Thijssen een aparte boekbespreking te wijden.
Verdiepend, omdat Hein in dit boek, met name in de eerste helft, zijn beleving van die andere god (die je ook onze oorspronkelijke staat kunt noemen) nader uitwerkt middels verschillende beschouwingen en bespiegelingen. Hij verwijst er ook wel naar als ‘het naamloze’. Bijzonder verhelderend vond ik Hein’s interpretatie en toepassing van de inzichten uit de kwantumfysica; de ene keer gedraagt energie zich als golf, een ander moment als deeltje. Volkomen paradoxaal en onbegrijpelijk. Even paradoxaal en onbegrijpelijk als het besef dat je oneindige, grenzeloze ruimte en Bewustzijn bent en tegelijkertijd dit concrete leven ervaart met alle up’s en down’s. Je bent beide. En ze zijn niet verschillend van elkaar. Het is één naadloos, integraal gebeuren dat niet te scheiden is. Het wezen van nondualiteit.
Hein geeft ter illustratie hiervan een prachtige uiteenzetting weer van Nobelprijswinnaar León Lederer, die ik de lezer niet wil onthouden:
‘Als je door een etalageruit kijkt dan gaat een groot deel van het zonlicht dat van je gezicht afkomt als een golf dwars door de ruit heen en je ziet de man daar bezig een etalagepop aan te kleden. Maar tegelijkertijd gedraagt dat licht zich ook als deeltjes, want die gaan niet door de ruit heen, maar botsen tegen het glas terug, waardoor je je spiegelbeeld in de ruit ziet. Twee onverenigbare activiteiten in een en hetzelfde verschijnsel, want iets kan toch niet tegelijkertijd materie en ‘niet-materie’ zijn? ‘(p. 29)
Wat ik in deze illustratie ook zo bijzonder vind is dat genoemd verschijnsel voor ons in onze beleving zo doodgewoon en vanzelfsprekend is, maar eigenlijk ongelofelijk verwonderlijk is. Zou het met onze alledaagse werkelijkheid en ‘Onze oorspronkelijke staat’ misschien ook zo gewoon en tegelijk wonderlijk zijn? Voor Hein is dat geen vraag meer.
In de tweede helft van het boek gaat Hein dieper in op de ontdekkingen en inzichten van de Amerikaanse psychiater Dr. Arthur Janov, die hij hier voor het eerst noemt. In ‘Leeg en bevrijd’ had hij al verslag gedaan van het proces van het ontmantelen van zijn ego, dat hij ‘het systeem’ noemt, maar noemde hij niet expliciet de bron waaraan hij schatplichtig was. Dat doet hij hier expliciet wel.
Janov ontwikkelde in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw de zgn. Primal Therapy. Van hem is ook de term ‘oerschreeuw’ (Primal Scream) afkomstig, een hartverscheurende kreet die hij bij veel van zijn patiënten waarnam als samenballing en catharsis van alle onderdrukte pijnlijke gevoelens uit de kindertijd. Ik heb hierover al eerder geschreven in mijn eerste blog, ‘Herinneringen aan Hein’ (zie blog van 8 september 2017). Hein beschrijft Janov’s bevindingen uitgebreid en beschrijft ook hoe hij deze methode op zichzelf toepaste. Hij zag deze manier als een psychotherapeutisch equivalent van de eeuwenoude observaties en raadgevingen uit de Tao Teh Tsjing om pijnlijke gemoedstoestanden op natuurlijke wijze aan hun eind te laten komen door er niet tegen in verzet te gaan (zie mijn blog ‘De Tao van Hein’ van 10 oktober 2017).
‘Er kwam een voelproces op gang, een voelen van nooit gevoelde primaire behoeften en de pijnen en doodsangsten ervan, zaken die later in het integratieproces ter sprake komen. De tijd brak aan dat mijn hele wereld werd omgewoeld, maar waar ten slotte alles weer harmonisch werd samengevoegd. Er vond een algehele integratie in mij plaats, ofwel een algehele ‘religie’ (p.59).
In mijn eerste blog ‘Herinneringen aan Hein’ (8 september 2017) beschreef ik ter referentie ook enkele therapieën en benaderingen die veel op Janov’s therapie leken en/of nu nog actueel zijn. Ik verzuimde daarin melding te maken van de door Fokke Slootstra in Nederland ontwikkelde ‘Tools for life’ therapie en werd daarop door hem terecht (en gelukkig) geattendeerd. Inmiddels is dat in die blog rechtgezet en krijgt Fokke alsnog een eervolle vermelding in die opsomming. Voor wie geïnteresseerd is in deze ‘lijfelijke’ therapievorm verwijs ik naar zijn website http://www.verwondering.eu
In de laatste hoofdstukken van het boek pakt Hein de draad weer op van ‘het naamloze’ (zoals hij de andere god of onze oorspronkelijke staat ook noemt) en verbindt hij zijn bespiegelingen en inzichten uit de eerste helft van het boek met zijn terugkeer naar natuurlijke religie middels het therapeutische proces wat hij beschrijft.
Nogmaals lof voor Felix Erkelens van uitgeverij Juwelenschip om dit tweede boek van Hein Thijssen opnieuw uit te geven om zo het gedachtegoed van Hein te behoeden voor de vergetelheid. ‘Onze oorspronkelijke staat’ is een verdienstelijke opvolger van- en aanvulling op ‘Leeg en bevrijd’ dat eind dit jaar in heruitgave uitkomt.